De egelboterbloem (Ranunculus flammula) is een plant uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae). De plant komt vooral voor op vochtige, moerassige plaatsen. Ze hebben enkelvoudige bladeren en kleine gele bloemen die relatief bleek zijn. Ze hebben rechtopstaande of liggende en bewortelde stengels. De plant is giftig en de smaak van de plant is scherp vanwege het aanwezige anemonol, dat ook in anemonen voorkomt. Hierdoor wordt bij het vers eten van de plant het slijmvlies aangetast. Vee mijdt derhalve de plant.

De bloem is bleekgeel en glanzend en heeft een doorsnede van 0,8-2 cm. Er zijn vijf kroonblaadjes en vijf kelkblaadjes. Bovendien heeft de plant veel meeldraden. De bloemsteel is gegroefd.

De bloeiwijze is alleenstaand of schermvormig en de bloeitijd loopt van mei of juni tot in de herfst.
Het onderste blad is langwerpig of eivormig, de bovenste lancetvormig en ongesteeld.

De egelboterbloem draagt onbehaarde dopvruchten.

De Nederlandse naam is vanwege de boterkleurige bloemblaadjes.
Ranunculus is het verkleinwoord van het Latijnse rana en betekent "kikker". Ranonkels groeien vaak in of langs het water en in vochtige weiden, de plek waar veel kikkers voor komen. Flammula is Latijn voor "vlammetje". Dit wijst op het bijtende sap. Bedelaars in de Middeleeuwen gebruikten het sap om hun zweren nog meelijwekkender te maken. Het sap werd wel gebruikt om bij vergiftiging de patiënt te laten braken.